Mowa jest procesem bardzo złożonym. Na prawidłową wymowę ma wpływ nie jeden ale kilka ściśle ze sobą współdziałających czynników.
Mowa to nie tylko sposób komunikowania się z otoczeniem, ale również prawidłowy odbiór dźwięków płynących z otoczenia.
Zrozumiałą mowę zapewnia prawidłowe funkcjonowanie aparatu wykonawczego mowy, który jest niezbędny do artykulacji i obejmuje on mięśnie warg, język, podniebienie, struny głosowe i mięśnie oddechowe.
Obok aparatu wykonawczego dużą rolę odgrywa aparat odbiorczy mowy, który ma za zadanie różnicowanie i dekodowanie słyszanych dźwięków.
Jeśli któryś z tych aparatów zawiedzie prowadzi to do najczęściej wad wymowy.
Sam termin wada wymowy oznacza odstępstwa od ogólnopolskich norm wymawianych przejawiający się:
Inaczej mówiąc wady wymowy to samoistne występowanie zaburzenia mowy, polegające na nieprawidłowej realizacji głosek.
Wady wymowy u dzieci przejawiają się w różny sposób i w różnym stopniu. Pozornie nie istotne, mogą mieć wpływ na niekorzystne skutki dla ich rozwoju i funkcjonowania.
Rozwój mowy dziecka jest ściśle związany z całokształtem procesów rozwojowych, stad też wady wymowy mogą być objawem zaburzeń bardzo różnych funkcji, np.: motoryki, lateralizacji jak również procesów psychicznych, emocjonalnych czy społecznych.
Do najczęstszych przyczyn wad wymowy należą:
Aby mowa dziecka rozwijała się prawidłowo należy wziąć pod uwagę etap i poziom rozwoju umysłowego, emocjonalnego dziecka oraz zwrócić uwagę na wpływ jaki ma najbliższe środowisko na dziecko.
Należy również zwrócić uwagę na stan zdrowia dziecka jeśli chodzi o górne drogi oddechowe i obciążenia dziedziczne.
Nieprawidłowe funkcjonowanie któregokolwiek z wyżej wymienionych procesów komplikuje prawidłowe funkcjonowanie i rozwój dziecka.
Chciałabym również zwrócić uwagę na fakt, iż jakakolwiek wada wymowy, która nie została zredukowana do 6 roku życia dziecka, często w Momocie rozpoczęcia nauki szkolnej jest przyczyną frustracji, niskiej samooceny, zniechęcenia do nauki, może również prowadzić do dysleksji.
Wymowa dziecka rzutuje w sposób znaczący na jego funkcjonowanie wśród rówieśników, w społeczeństwie a potem już w życiu dorosłym.
Dlatego nie lekceważmy nawet najmniejszych, niepokojących nas objawów. Zaoszczędzimy dziecku wstydu wynikającego z nieprawidłowej mowy. Wczesna diagnoza, następnie terapia i współpraca na płaszczyźnie dziecko- rodzic- logopeda- dziecko z czasem przynoszą oczekiwane rezultaty.